Çocuklarda öz şefkat geliştirmek, onların kendilerini sevgiyle kabul etmelerine, hataları karşısında acımasız olmamayı öğrenmelerine ve duygusal dayanıklılık kazanmalarına yardımcı olur. Öz şefkati gelişmiş bir çocuk, kendine karşı nazik, anlayışlı ve destekleyici olur. Peki, bunu nasıl sağlayabiliriz?
1. Çocuklarınız Gözlemleyerek Öğrenir
Çocuklar, kendilerine nasıl davranacaklarını en çok ebeveynlerini gözlemleyerek öğrenirler. Eğer siz hata yaptığınızda kendinize sert davranıyorsanız (“Ben çok beceriksizim!” gibi), çocuğunuz da kendine aynı şekilde yaklaşabilir.
Öneri: Hata yaptığınızda kendi kendinize şefkatli konuşarak model olun:
“Bu hatayı yapmak beni üzdü ama herkes hata yapar. Kendime karşı nazik olacağım.”
2. Hatalara ve Başarısızlıklara Karşı Sizin Tavrınız Örnek Olsun
Çocuklar hata yaptıklarında veya başarısız olduklarında eleştirilmek yerine desteklenmeye ihtiyaç duyarlar. Eğer bir çocuk yaptığı hatadan dolayı çok eleştirilirse, ilerleyen yaşlarında kendine acımasız olmayı öğrenebilir.
Öneri: “Hata yapmak öğrenmenin bir parçasıdır.” diyerek hatalara normal bir şey gibi yaklaşın. Onun çabalarını takdir edin:
“Bu zor bir şeydi ama denedin, bu harika!”
3. Kendi Kendine Nazik Konuşmayı Öğretin
Çocuklar bazen içlerinden kendilerini eleştirebilirler: “Ben çok kötü biriyim!”, “Bunu asla yapamayacağım.” gibi. Bu, ilerleyen yaşlarda düşük öz şefkate yol açabilir.
Öneri: Çocuğunuza iç sesini olumluya çevirmesi için destek olun:
“Sence en iyi arkadaşına böyle söyler miydin? O zaman kendine de böyle konuşma.”
“Sen de kendine nazik davranmayı hak ediyorsun.”
4. Duygularını Anlamalarına Yardımcı Olun
Öz şefkatli olmak için, çocukların hissettikleri duyguları tanımayı ve kabul etmeyi öğrenmeleri gerekir. Eğer bir çocuk duygularını bastırmayı öğrenirse, kendine şefkat göstermek yerine kendini suçlayabilir.
Öneri: “Şu an üzgünsün/sinirlisin, bu çok normal. Hepimiz bazen böyle hissederiz.” diyerek duygularını anlamasına yardımcı olun.
5. Şefkatli Olmanın Gücünü Gösterin
Çocuklara şefkat göstermenin ne kadar güçlü ve güzel bir şey olduğunu hissettirdiğinizde, bunu kendilerine de uygulamayı öğrenirler.
Öneri: “Arkadaşın üzgün olduğunda ona nasıl davranırsın?” diye sorarak, kendi kendilerine de öyle nazik davranmalarını öğretebilirsiniz.
6. Mükemmeliyetçilikten Kaçının
Bazı çocuklar kendilerinden kusursuz olmalarını bekler ve hata yaptıklarında çok üzülürler. Bu, öz şefkatin tam tersidir.
Öneri: Çocuğunuzun çabasına odaklanın, sonucu değil:
“Sonuçtan bağımsız olarak elinden gelenin en iyisini yaptın ve bu çok değerli.”
7. Öz Şefkatli Rutinler Oluşturun
Çocuğunuzun kendine nazik davranmasını günlük yaşamına dahil edin.
Öneri:
- Zor bir gün geçirdiğinde kendine sarılmasını öğretin.
- “Bugün kendine nasıl nazik davrandın?” gibi sorular sorun.
- Günlük minik teşekkür ritüelleri yapın: “Bugün kendime teşekkür ediyorum çünkü…”
8. Onu Koşulsuz Sevin ve Bunu Gösterin
Çocuk, sevildiğini ve kabul edildiğini hissettiğinde, kendine de daha nazik olmayı öğrenir. Onu yalnızca başarıları için değil, olduğu haliyle sevdiğinizi sık sık dile getirin.
Öneri:
“Sen olduğun gibi harikasın.”
“Ne yaparsan yap, seni seviyorum.”
Sonuç: Çocuklar öz şefkati öğrenebilir mi? Kesinlikle evet! Sabır, sevgi ve nazik bir yönlendirmeyle, çocuklar kendilerini sevmeyi ve zor zamanlarda bile kendilerine destek olmayı öğrenebilirler.
Yazan: Sekine İpek Öcalan
